90/2/28
2:32 عصر

«منشور اخلاق رسانهای» از دیدگاه رهبر معظم انقلاب (2)

بدست چکنویس در دسته امام خامنه ای

افکار عمومی موش آزمایشگاهی نیست!
مقام معظم رهبری: «بعضى افراد خیال مى‏کنند که افکار عمومى، منطقه‌ی آزاد و بى‌قید و بندى است که هر کار خواستند، با آن بکنند! افکار عمومى موش آزمایشگاهى نیست که هرکس هرکار خواست، بتواند با آن بکند. با تحلیل‌هاى غلط، شایعه‏سازى، تهمت و دروغ، به ایمان، عواطف، باورها و مقدّسات مردم آسیب مى‏زنند. این که درست نیست...»
منشور اخلاقی رسانه (2)
 

گروه فرهنگی-اجتماعی برهان؛ در شماره 1 «منشور اخلاق رسانه‏ای» دیدگاه‏های رهبر معظم انقلاب در خصوص اولین وظیفه مطبوعات (نقد و نظارت) ارایه شد. در این شماره به دومین وظیفه مطبوعات که عبارت است از «اطلاع رسانی صادقانه و شفاف» می‏پردازیم:

 وظیفهی دوم؛ اطلاع رسانی صادقانه و شفاف:

 * معتقدم که آزادى قلم و بیان، حقِ‏ مسلّم مردم و مطبوعات است. در این هم هیچ تردیدى ندارم و این جزء اصول مصرّحه قانون اساسى است.

 * معتقدم اگر جامعه‏اى مطبوعات آزاد ـ و داراى رشد ـ و قلمهاى آزاد و فهمیده را از دست بدهد، خیلى چیزهاى دیگر را هم از دست خواهد داد.
 
* وجود مطبوعات آزاد، یکى از نشانه‏هاى رشد یک ملت و درحقیقت خودش هم مایهی رشد است؛ یعنى:
 
- از یک طرف رشد و آزادگى ملت، آن را به‏وجود مى‏آورد؛

- از طرف دیگر، آن هم به نوبه‏ی خود مى‏تواند رشد ملت را افزایش دهد.

* البته معتقدم در کنار این ارزش، ارزشها و حقایق دیگرى هم وجود دارد که با آزادى مطبوعات و آزادى قلم، آن ارزشها نباید پایمال شود. هنر بزرگ این است که کسى بتواند:
 
+ هم آزادى را حفظ کند،
 
+ هم حقیقت را درک کند،
 
+ هم مطبوعات آزاد داشته باشد،
 
+ هم آن آسیبها دامنش را نگیرد.
 
مطبوعات، رسانهها و افکار عمومی:
 
* کسى که قلم به دست مى‏گیرد، باید:
 
#تقوا،

#صداقت،

#عفاف،

#انصاف نسبت به دیگران؛

جزو طبیعت ثانوى‏اش بشود.
 
* افکار عمومى باید با مطبوعات هدایت شوند. اگر کسى غیر مسؤولانه و خداى ناکرده مغرضانه بخواهد این هدایت را در دست گیرد، به طور یقین خطا خواهد کرد. هیچ‏کس به رانندهی مست و خواب آلوده اجازهی رانندگى نمى‏دهد. اگر اجازهی رانندگى هم بدهند، شما سوار ماشین او نمى‏شوید.
 
* بعضى افراد خیال مى‏کنند که افکار عمومى، منطقهی آزاد و بىقید و بندى است که هر کار خواستند، با آن بکنند! افکار عمومى موش آزمایشگاهى نیست که هرکس هرکار خواست، بتواند با آن بکند. با تحلیلهاى غلط، شایعه‏سازى، تهمت و دروغ، به ایمان، عواطف، باورها و مقدّسات مردم آسیب مى‏زنند. این که درست نیست.
 
*نبایدها ( برخی مطبوعات و رسانهها  نانشان در ایجاد اختلاف است):
 
- نباید عده‏ای با قلم، بیان و مطبوعات و عدهای هم با ابراز مخالفت با فلانی، فضا را آلوده کنند.
 
- نباید ایجاد یأس بشود؛ اشکال تراشی‏های غیرمنطقی، یک نمونه از ایجاد یأس است.
 
- همهی اینها کارهای ممنوع و ضد ارزش و خلاف مشی جمهوری اسلامی و خلاف حق است: 

• کارشکنی،

• سخن پراکنی علیه دیگران،

• بدگویی کردن،

• افشاگری‏های بی‏پایه و اساس نسبت به اشخاص

- شایعه سازی و شایعه پراکنی نکنند. کسانی که مصالح کشور را می‏خواهند و مایل‏اند حقایق را غالب کنند، از اختلافات جزیی و غیراصولی صرف نظر کنند.

- اخلاق اهمیتش از علم هم بیشتر است. اگر فضا، فضای:


#اشاعه‏ی فحشا،

#تهمت زدن،

#دیگران رامتهم کردن به شایعات و خیالات باشد؛

#و فضای جامعه را فضای سوءِ ظن و بدگمانی قرار دادن،

دل‏ها را تاریک و فضای زندگی را ظلمانی می‏کند.

- یک شخص یا یک جریان را به طور مطلق مورد تهاجم قرار دادن (حتی به قصد اصلاح) جایز نیست و در بسیاری موارد غیبت است.

#انتقاد منطقی، گفتن حرف صحیح، غیر از غیبت است.

#گفتن حرف‏های آشکار و نقد آن به هیچ وجه غیبت نیست. (نیازی هم به افترا و تهمت نیست.)

- بعضی از این گونه تهاجم‏ها علیه اشخاص یا جریان‏ها، مصداق:

#تهمت،

#افترا،

#قول به غیر علم،

#و سب و شتم است؛

حتی اگر به قصد اصلاح باشد. (تمام وسایل مدرن امروز - از جمله سایت و وبلاگ و ... - هم مشمول همین حکم است. خواندن وبلاگ مانند خواندن کاغذ، است، کتاب است، نامه است، مثل شنیدن حرف است. دوربین هم همین جور است.)


- تهمت زدن به یک شخص گناه است، تهمت زدن به یک نظام اسلامی، به یک مجموعه، گناه بسیار بزرگتری است.

- نباید اختلاف به وجود بیاید؛ همه با هم برادرند. فضا را نباید از تهمت و از گمان سو پر کرد.

- شفافیت این نیست که ما بیایم این و آن را بدون اینکه اثبات شده باشد، بگیریم زیر بار فشار تهمت.

- ممکن است چیزهایی را که نسبت می‏دهند در واقع راست باشد؛ اما تا مادامی که اثبات نشده حق بیان وجود ندارد.

پایان بخش دوم