چکنوشت های چکنویس

گروه فرهنگی-اجتماعی برهان؛در شماره 1 و 2 «منشور اخلاق رسانه‏ای» دیدگاه‏های رهبر معظم انقلاب در خصوص دو وظیفه مطبوعات («نقد و نظارت» و «اطلاع رسانی صادقانه و شفاف») ارایه شد. در این شماره به سومین وظیفه مطبوعات که عبارت است از «طرح و تبادل آرا و افکار» می‏پردازیم:

 وظیفه ی سوم؛ طرح و تبادل آرا و افکار:

 آزادی فکرها:

 * آن چیزی که به پیشرفت کشور کمک می‏کند، آزادی فکرهاست.

+ آزادی فکرها یعنی:

- آزادانه فکر کردن؛
- آزادانه مطرح کردن؛
- از هو و جنجال نترسیدن؛
- به تشویق و تحریض این و آن نگاه نکردن و به قولی جوگیر نشدن؛
- سخن را شنیدن و بهترین را انتخاب کردن.

* شاخص‏های نظام برای تبادل آرا و افکار:
- به هیچ وجه انتقاد کردن را مخالفت و ضدیت نمی‏دانیم اما انتقاد باید در چارچوب اصول باشد و-اگر این باشد- این اصلاً یک مخالفت مضری نیست. چارچوب اصول، اصول انقلاب است. اصول انقلاب هم سلیقه‏ای نیست. اصول انقلاب:
#اسلام است؛
#قانون اساسى است؛
#رهنمودهای امام است- وصیت نامه ی امام است؛
#سیاست های کلی نظامی است که در قانون اساسی معین شده؛
در چارچوب اصول، اختلاف نظر، اختلاف ممشا، اختلاف سلیقه، عیب نیست که حسن است، مضر نیست که مفید و نافع است. اختلاف نظر، اختلاف رأی، اختلاف سلیقه، در مسایل گوناگون، شخصی و عمومی، یک امر طبیعی است.

- من با مناظره، معارضه، گفت وگو و انتقاد مخالفتی ندارم اما سعی کنید این در چارچوب‏های درست شرعی و دینی انجام بگیرد. نباید منتهی بشود به دشمنی و ایجاد نقار (مردم از فضای تخریب خوششان نمی‏آید.)
- آنجا که کسی انتقادی را پرتاب کند، حق نمایان نمی‏شود.
- ایجاد فضای آشفته‏ی ذهنی و لفاظی‏ها هیچ کمکی به پیشرفت کشور نمی‏کند.
- نظام آنجایی که مخالف در چارچوب اصول باشد، یعنی:
#دنبال خشونت نرود،
#درصدد بر هم زدن امنیت جامعه نباشد، آسایش جامعه را نخواهد برهم بزند ( تهمت و دروغ پراکنی و شایعه نکند)، با هیچ کس برخورد نمی‏کند.
- آن کسانی که نظرهای مخالف با نظرهای رسمی دارند خود را در چارچوب اصول مقایسه کنند. اگر کسی:

• با مبانی نظام معارضه کند،
• با امنیت مردم مخالفت کند، نظام مجبور است در مقابل او بایستد.
- آنجایی که لازم است باید انتقاد شود و همراهی با مسؤولین به انتقاد نکردن نیست اما بی اعتماد کردن مردم نسبت به مسؤولین، ترفند دشمن است.
- جنجال فکری به غیر از مباحثات صحیح است.
- بنده هم از نقد استقبال می‏کنم و هم نقد را وسیله‏ی تکامل می‏دانم؛ ما در این تردیدی نداریم و معتقدیم که نقد منصفانه و پاسخگویی منصفانه به نقد:
o به تقویت دستگاه و نظام کمک می‏کند،
o انسان در مقام رقابت و نقد بهتر کار می‏کند؛
لیکن این نباید با درگیری‏ها، گفت وگوها و بگو مگوهای لفظی اشتباه شود.
- فضاى اهانت و هتک حرمت در جامعه، یکى از آن چیزهایى است که اسلام مانع از آن است؛ نباید این اتفاق بیفتد. فضاى هتک حرمت:
#هم خلاف شرع است،
#هم خلاف اخلاق است،
#هم خلاف عقل سیاسى است.
- انتقاد، مخالفت، بیان عقاید، با جرأت، هیچ اشکالى ندارد؛ اما دور از هتک حرمت‏ها، اهانت‏ها، فحاشى و دشنام و این چیزها؛ همه، در این زمینه مسؤولند. این کار:
- هم فضا را آشفته می‏کند؛
- هم اعصاب آرام جامعه را به هم می‏ریزد (که امروز احتیاج به این آرامش هست)؛
- هم خداى متعال را هم از ما خشمگین می‏کند.
- بعضى کسان انتقادى که بر فلان مدیر و مسؤول وارد است، انتقاد به نظام مى‏دانند. این غیرمنصفانه است. نظام اسلامى یعنى ترکیب قانون اساسى. روش‏هاى اجرایى و عملیاتى این نظام، در خود قانون اساسى هست و به‏طور واضح در وصیت‏نامه، سیره و بیانات امام بزرگوار وجود دارد.
- نقد، انتقاد و... ایرادى ندارد؛ و حتّى برخى از بى‏تابی هایى که انسان از دانشجویان، آحاد مردم و یا بعضى از مطبوعات می‏بیند که دغدغه دارند، خوب هم هست و نشان‏دهنده‏ی این است که روى عزّت و استقلال ملى در جامعه، حسّاسیت زیاد است؛ اما هیچ‏کدام از اینها نباید به دعوا، اختلاف و کشمکش منتهى شود. بدترین روش این است که خود این مسأله در داخل به وسیله‏اى براى بگو مگو تبدیل شود؛ این خیلى بد است.
- من می‏خواهم این پیامى باشد به همه ى آن کسانى که یا حرف می‏زنند، یا می‏نویسند؛ چه در مطبوعات، چه در وبلاگ‏ها. همه ى اینها بدانند، کارى که می کنند، کار درستى نیست.
- مخالفت کردن، استدلال کردن، یک فکر سیاسى غلط یا یک فکر دینى غلط را محکوم کردن، یک حرف است،
- مبتلا شدن به این امرِ خلاف اخلاق، خلاف شرع و خلاف عقل سیاسى، یک حرف دیگر است؛ ما این دومى را به طور کامل و قاطع نفى می کنیم؛ نباید این کار انجام بگیرد. 

•  مبادا کسى تصور کند که اگر این زبان انتقادى حتّى یک کمى تلخ هم باشد، حالا بنده که این‌جا نشسته‏ام، ناراحت خواهم شد، نه؛ اتفاقاً خودِ این زبان انتقادى هم برخاسته‏ى از همان نگاه و توقعات آرمانى است؛ راضى نبودن به آن‌چه که داریم، معنایش میل و گرایشِ رسیدن به آن چیزى است که نداریم و این درست همان چیزى است که ما می‌خواهیم. 

•  ما از جوان مى‏خواهیم راه را گم نکند. نقد، اشکالى ندارد؛ اما نفى، بزرگ‌ترین ظلم به این ملت است. بعضى کسان به زبان نقد، نظام اسلامى را نفى مى‏کنند. 
•  من به‌خصوص از جوان‌ها می‌خواهم که نگذارند این فضاى غیبت، تهمت، فحاشى، هتاکى و شکستن حرمت‌ها ادامه پیدا کند. وقتى که ادامه پیدا کرد، به طور طبیعی همان طور سرایت هم می‌کند - مثل بیمارى مسرى - ناگهان مى‌بینید مثلاً در نمازهاى جمعه که محل خشوع، ذکر و توجه است، یک چنین چیزهایى گاهى احیاناً دیده می‌شود، که غلط اندر غلط است.

•  عدالت خواهی را فریاد کنید اما انتقاد شخصی و مصداق سازی نکنید چون به‌دلیل کم اطلاعی و بی‏اطلاعی: 

 منابع: